Pierwsi osadnicy pojawili się w rejonie Poronina bardzo wcześnie – już w dokumentach z XIII w. można znaleźć wzmiankę o strumieniu „Poroniec”. Poronin apartamenty był początkowo przysiółkiem wsi Biały Dunajec o nazwie Bańkówki, a odrębną wsią stał się ok. 1620 r.

Według legendy, miejscowość otrzymała nazwę „Poronin”, ponieważ tutaj królowa Bona straciła w tragicznym wypadku upragnionego syna. Historia jednak nie potwierdza tego wytłumaczenia. Najprawdopodobniej nazwa „Poronin” pochodzi z włoskiego lub rumuńskiego i odnosi się do doliny z rzeką.

Około 1813 r., w jednym z przysiółków Poronina zbudowano hutę żelaza, która produkowała doskonałe kosy i sierpy. Do początków XIX w. Poronin nie posiadał własnego kościoła. W 1806 r. powstała kaplica, a w 1833 r. została utworzona samodzielna parafia z kościołem. Na miejscu drewnianego kościoła, który spłonął w 1915 r., w 1926 r. wzniesiono nowy, stojący tu do dziś.

Obok działalności rolniczej i gospodarczej, już na przełomie XIX i XX w. Poronin stał się letniskiem, które szczególnie upodobali sobie przedstawiciele ówczesnej intelektualnej elity narodu. Cieszył się nawet większą popularnością niż samo Zakopane. W Poroninie przebywali i tworzyli swoje wielkie dzieła m.in. poeci Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz, Leopold Staff i Władysław Orkan, a także malarze Jan Matejko oraz Leon Wyczółkowski. Na początku XX w. w pobliskim Białym Dunajcu wynajmował dom Włodzimierz Iljicz Lenin. Często bywał w gospodzie w Poroninie, rozsławiając miejscowość w świecie. Po wojnie, w latach 1947-1990, działało tu muzeum dokumentujące poroniński epizod życia Lenina.

Malownicza miejscowość przyciągała turystów także w okresie międzywojennym, po części dlatego, że dzięki znajdującej się tutaj stacji kolejowej dojazd z Krakowa był bardzo wygodny.

Poronin apartamenty ma charakter rolniczo – turystyczny, pozwalający na bezpośrednie obcowanie z pięknem przyrody i kulturą podtatrzańską. Podstawowym źródłem dochodów mieszkańców gminy jest rolnictwo, a zwłaszcza hodowla owiec i bydła oraz turystyka.

Ze względu na warunki klimatyczne, geograficzne i przyrodnicze teren gminy uważany jest za idealny do biernego i czynnego wypoczynku. Stoki Galicowej Grapy i Pasma Gubałowskiego sprzyjają rozwojowi turystyki pieszej i rowerowej, a zimą narciarstwa zjazdowego i śladowego. Na terenie gminy działa kilkanaście wyciągów narciarskich. Bliskość Tatr, bezpośrednie sąsiedztwo z Tatrzańskim Parkiem Narodowym pozwala na uprawianie turystyki wysokogórskiej. Piękne widoki, panoramy Tatr, czyste górskie powietrze, świerkowe lasy, bujne łąki, wyższe i niższe wzniesienia oraz krystalicznie czyste potoki zachęcają do wypoczynku, a przysłowiowa gościnność górali poroniańskich sprawia, że pobyt w Gminie Poronin daje poczucie swojskości i rodzinnego ciepła.